به موجب ماده 13 قانون مطبوعات مصوب 1364/12/28 مجلس شورای اسلامی، نشریه پژوهه میراث فرهنگی و هنر ایران (زَراَومَند) در زمینه میراث فرهنگی و باستان شناسی در تاریخ 1396/8/15 به شماره ثبت 80306 هیأت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به زبان فارسی و ترتیب انتشار دو فصلنامه با گستره سراسری صادر گردیده است. هم اینک این نشریه با رویکرد علمی ـ تخصصی و با همکاری دانشگاه بوعلی سینا، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دیگر دانشگاه های ذی ربط در حال اجراست.
وجه تسمیه زَراَومَند:
با توجه به اشارات منابع آشوری از دشت قرق بهار همدان که بهواسطه آبهای جاری از درههای الوند، منطقهای پر آب بوده (تالاب سیمینهرود)، با نام «شارانته» یاد شده است (اذکایی، 1378: 92ـ91). بنا بر نظر محققین همدانی گروسین و اذکایی به نقل از منابع دوران تاریخی و اسلامی به دریاچه بزرگ دشت قُرُق بهار در دوره هخامنشی و ساسانی به ترتیب با نامهای «زَراَومَند» و «بهرام آوند» اشاره شده است (گروسین، 1384: 9؛ اذکایی، 1378: 92). در کتاب بُندَهِشن در باب نحوه آفرینش و چگونگی دریاچهها در محل این دریاچه آمده است: «دریاچه زَراَومَند به همدان است»؛ (دادگی، 1385؛ 77). در رساله پهلوی شهرستانهای ایران در خصوص دریاچه بهرام آوند آمده است «در ماد و ناحیه نهاوند و دریاچه «بهرام آوند» بهرام پسر یزدگرد که او را بهرام گور میخوانند شهرستانی ساخت»؛ (تفضلی، 1369: 335).
زَراَومَند: زَر zar ـ زرین. اَو aw ـ آب. مَند mand ـ بند، سد. به رویهم به معنای مندآب (دریاچه) زرین است.
مباحث مورد نظر در پژوهه میراث فرهنگی و هنر ایران (زَراَومَند)
- باستان شناسی (دوران پیش از تاریخ، دوران تاریخی و دوره اسلامی)
- تاریخ معماری ایران در دوره اسلامی (مبانی معماری اسلامی، شهرسازی، انواع آرایه ها و نقوش وابسته به معماری و...)
ـ فرهنگ و هنر ایران در دوره اسلامی (هنرهای تجسمی و صنایع دستی ـ سفالگری، فلزکاری، آبگینه، منسوجات، کتابت و...)
- مطالعات باستان شناسی میان رشته ای (باستان گیاه شناسی، باستان جانور شناسی، باستان زمین شناسی، باستان قوم شناسی و...)
ـ باستان سنجی
ـ حفاظت و مرمت آثار و بناهای تاریخی
- موزه داری
- و سایر حوزههای مرتبط با میراث فرهنگی و هنر ایران
این نشریه در راستای تحقق اهداف خویش پذیرای مقالات دانش پژوهان، محققان و استادان گرامی است.